Vài ngày trước khi Man United đánh bại Southampton với tỉ số đậm 3-0, có một thông tin không được chú ý lắm trên mặt báo Anh: Đội bóng này công bố lỗ ròng 113 triệu bảng trong năm tài chính 2023-2024. Đấy là năm thứ 5 liên tiếp họ kinh doanh thua lỗ.
1. Khoản lỗ ròng 113,2 triệu này đến vào thời điểm Man United ghi nhận doanh thu kỷ lục 661,8 triệu bảng, nhờ vào con số tăng trưởng từ bản quyền truyền hình và bán vé. Lần gần nhất họ có lãi là vào năm 2019. Dưới sự dẫn dắt của ông chủ mới, Sir Jim Ratcliffe, ban lãnh đạo CLB đang thực hiện một loạt biện pháp cắt giảm chi phí nhằm tái thiết nền tảng tài chính của đội.
Họ đã cắt giảm gần 50 triệu bảng chi phí, sau khi sa thải 250 nhân viên. Ngoài lỗ ròng, thì khoản lỗ trước thuế của CLB này rơi vào khoảng 130,7 triệu bảng, con số sẽ được dùng để đánh giá xem liệu một đội bóng có vi phạm Quy định về lợi nhuận và tính bền vững (PSR) của Premier Legue hay không.
Theo quy tắc này, các CLB không được lỗ quá 105 triệu bảng trong 3 năm. Nhưng tổng lỗ trước thuế của Man United trong chu kỳ PSR 3 năm của mùa giải trước lên đến 312,9 triệu bảng.
14 năm trước, có một mẩu tin tương tự cũng không được chú ý lắm đăng trên mặt báo Anh: Man City thông báo khoản lỗ kỷ lục 121 triệu bảng. Đấy là thời điểm mà Sir Alex Ferguson vẫn đều đặn mắng đối thủ truyền kiếp của Man United là “gã hàng xóm ồn ào”, sau sự kiện Carlos Tevez chuyển sang Man City và sau đó gây ồn ào với tấm biển quảng cáo “Welcome to Manchester City (chào mừng đến với Man City)”.
Man City chỉ về thứ 5 mùa 2009-2010, dù đã dẫn đầu danh sách chi tiền tại Premier League trong hai mùa liên tiếp, mang về hàng loạt ngôi sao lớn như David Silva hay Robinho. Đấy vẫn chưa thực sự là một đội bóng được. Như Sir Alex ám chỉ về sự “ồn ào”, đây vẫn là một CLB chưa đủ nội lực để thành công.
Một đội bóng thực sự là như thế nào? Các CĐV hầu như không quan tâm lắm đến tình hình của CLB mình cổ vũ. Họ chỉ quan tâm xem đội bóng ấy chơi có hay không và giành được nhiều danh hiệu không. Họ không cần biết sức mạnh và sự bền bỉ ấy đến từ đâu.
2. Khi khảo sát cơ sở vật chất của Man United, ông chủ mới Ratcliffe đã giận dữ đến mức phải gửi ngay một email đến tất cả các nhân viên ở Old Trafford để mô tả rằng mọi thứ ông chứng kiến là một sự “ô nhục”.
Tháng 3 năm ngoái, cũng trong trận gặp Southampton, Man United đã bị cầm hoà ngay tại Old Trafford trong một trận đấu mà họ chơi rất tệ hại (Casemiro nhận thẻ đỏ ngay trong hiệp 1). Đáng nói hơn, sau khi trận đấu kết thúc, một CĐV đã đăng lên MXH Twitter hình nhà vệ sinh của sân Old Trafford ngập nước tiểu, nhấn mạnh rằng đây không phải lần đầu điều này diễn ra.
3. Điều này gợi nhiều suy ngẫm. Năm 1969, Philip Zimbardo, một nhà tâm lý học đã thực hiện một thử nghiệm: Ông bỏ hai chiếc ô tô hỏng không biển số ở hai khu vực, một cái tại khu vực nhà nghèo của quận Bronx, còn một cái ở khu nhà giàu Palo Alto (California).
Sau một tuần, chiếc xe ở quận Bronx bị đập vỡ hết kính và “luộc” phụ tùng, còn chiếc ở Palo Alto vẫn nguyên vẹn. Đây không chỉ là câu chuyện về lòng tham. Các nhà tâm lý học sau này đã so sánh nó với những toà nhà có những ô cửa sổ bị vỡ nhưng không được sửa chữa: Hệ quả này có thể “khuyến khích” người ta đập vỡ những ô cửa sổ khác, thậm chí làm những điều tệ hại hơn. Đơn giản là vì họ cảm nhận rõ rằng toà nhà ấy không được ai quan tâm cả.
Hãy nhìn những gì đã xảy ra ở Man United nhiều năm qua: CLB đã buông lỏng về quản trị, thụt lùi về hạ tầng, và hệ quả tất yếu là thua lỗ và không thành công trên sân cỏ.
Một trận thua tày đình trên sân có thể được phản ánh thông qua các “cửa sổ vỡ” nhỏ như nhà vệ sinh ngập nước, hay các khoản lỗ liên tục nhiều năm của đội, dù doanh thu vẫn đạt mức kỷ lục.
Ba năm vừa qua, “gã hàng xóm ồn ào” Man City giành kết quả ngược lại trên thương trường. Họ ghi nhận lãi ròng liên tiếp, và số lãi mùa giải vừa rồi còn đạt mức kỷ lục nhờ các hoạt động chuyển nhượng hiệu quả, lên đến 110 triệu bảng.
Đêm thứ Bảy, hai đội bóng thành Manchester đều giành chiến thắng, nhưng cách thắng rất khác nhau. Và ai cũng nhìn ra hiện tại, đâu là đội bóng đã phát triển bền vững hơn, với những ô cửa sổ sạch sẽ, và không bị nứt vỡ ở đâu cả.
Phạm An